به گزارش متادخت، محمد آسایی برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع را یکی از ملزومات نظام سلامت دانست و اظهار کرد: وزارت بهداشت مصمم به اجرای پزشکی خانواده در سراسر کشور است. در قالب این برنامه، هر سه هزار ایرانی دارای یک تیم متشکل از یک پزشک و دو مراقب سلامت می‌شوند که یکی از این مراقبان سلامت حتماً باید ماما باشند.

مشاور معاون وزیر بهداشت تأکید کرد: برنامه نظام ارجاع و پزشکی خانواده با رویکرد و در راستای تقویت نظام شبکه بهداشت و درمان کشور اجرایی می‌شود و اگر نیروی انسانی، منابع انسانی و داده‌های لازم را در اختیار نداشته باشیم، این برنامه‌ها قابلیت اجرا ندارند بنابراین نظام شبکه بهداشت و درمان که یکی از موفق ترین برنامه‌های اجرا شده در دوران بعد از انقلاب است، تقویت خواهد شد.

آسایی با اشاره به اجرای برنامه پزشکی خانواده در روستاها از سال‌های گذشته، گفت: امیدواریم با تعاملی که با معاونت درمان خواهیم داشت، نظام ارجاع به خوبی از سطح یک به سطوح بعدی یعنی کلینیک‌های ویژه و بیمارستانها اجرا شود. تصمیم گرفتیم در کلینیک‌های ویژه و بیمارستانها، یک ایستگاه ارجاع داشته باشیم و این ایستگاه موظف است پس خوراند لازم را پس از پذیرش و یا بستری شدن بیماران به سطح یک خدمات ارسال کنند تا بدانیم برای این بیمار باید چه اقداماتی انجام شود.

وی از پیش بینی اعتبارات مورد نیاز برای اجرای برنامه پزشکی خانواده در سطح کشور خبر داد و گفت: اعتبارات مورد نیاز اجرای این برنامه‌ها به زودی به رئیس جمهور ارائه می‌شود و امیدواریم که در بودجه سال آینده، این اعتبارات تخصیص یابد.

مشاور معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره چگونگی اجرای برنامه پزشکی خانواده بیان کرد: در مرحله اول پیش بینی شده این برنامه در 10 استان که بالاترین پوشش بیمه خدمات سلامت را دارند آغاز شود و در مرحله دوم، استان‌های مرزی و محروم شامل 12 استان کشور و در مرحله سوم نیز سایر استان‌ها تحت پوشش این برنامه قرار می‌گیرند.

آسایی ادامه داد: اعتبارات و نیروی انسانی مورد برای اجرای هر مرحله از برنامه پزشکی خانواده مشخص شده البته مشارکت بخش خصوصی و دولتی در اجرای این برنامه ضروری است. اگر مطب‌ها و بخش خصوصی در این برنامه مشارکت نکنند باتوجه به مراجعه درصد زیادی از مردم به بخش خصوصی، این برنامه نمی‌تواند به موفقیت برسد.

وی با بیان اینکه معاونت بهداشت وزارت بهداشت تمام توان خود را برای اجرای صحیح برنامه پزشکی خانواده به کار خواهد گرفت، تصریح کرد: قطعا پیشگیری و ارائه مراقبت‌های سلامت برای گروه‌های مختلف سنی و جنسی و خدمات مرتبط با جوانی جمعیت، کاهش مرگ و میر نوزادان و کودکان، مراقبت‌های دوران بارداری و پیشگیری از بیماری‌های واگیر و غیرواگیر در برنامه پزشکی خانواده پیش بینی شده است.

مشاور معاون وزیر بهداشت تصریح کرد: پایگاه‌های سلامت که حداقل سه هزار نفر جمعیت را در قالب برنامه پزشکی خانواده تحت پوشش خواهند داشت به مراکز جامع خدمات سلامت متصل می‌شوند و نقش این مراکز، نظارتی است و در مراکز جامع، خدمات بهداشت محیط و کار، سلامت دهان و دندان، سلامت روان و تغذیه نیز ارائه می‌شود. هر مرکز جامع بر عملکرد 15 پایگاه سلامت نظارت دارد.

آسایی مشارکت مردم و فرهنگسازی در مورد برنامه پزشکی خانواده را بسیار مهم ارزیابی و عنوان کرد: برنامه‌های مناسبی را برای مشارکت عمومی و فرهنگسازی با کمک رسانه‌ها و مراجع مختلف از جمله ائمه جمعه، شوراهای شهر و روستا و رابطین سلامت داریم. مردم باید مزیت‌های پزشکی خانواده و نظام ارجاع را بدانند و اینکه پرداختی برای دریافت خدمات از مسیر غیر ارجاع، متفاوت خواهد بود.

وی یادآور شد: استفاده از ظرفیت رابطین سلامت یکی از عوامل افزایش مشارکت مردم در اجرای برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع محسوب می‌شود؛ برنامه رابطین سلامت از چهار دهه قبل در کشور اجرایی شد اما دوباره احیا می‌شود و در این برنامه، هر 20 خانوار باید یک رابط سلامت داشته باشند و این پلی برای ارتباط نظام سلامت با خانوارهاست.

مشاور معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه خدمات و مراقبت‌های پزشکی خانواده به صورت فعال به جمعیت تحت پوشش ارائه می‌شود، افزود: تیم پزشکی در صورتی که افراد تحت پوشش به پایگاه های سلامت مراجعه نکردند، مراقب سلامت یا ماما پیگیری‌های لازم را انجام می‌دهد.

آسایی در پاسخ به اینکه ملاک جمعیت سه هزار نفری تحت پوشش تیم پزشکی خانواده چیست، گفت: سازمان جهانی بهداشت، استاندارد سه هزار نفر را برای کشورهای در حال توسعه و آن‌هایی که می‌خواهند برنامه پزشکی خانواده را آغاز کنند پیشنهاد می‌دهد اما با توجه به اشتیاق و استقبال مردم و پزشکان، جمعیت تحت پوشش قابل تغییر و کاهش است.

وی افزود: محاسبه کرده‌ایم اگر در جمعیت 3 هزار نفری به طور متوسط هر فرد سه بار در سال برای مراقبت یا بیماری مراجعه کند، حدود 9 هزار بار مراجعه است که اگر تقسیم بر 250 روز فعال در سال کنیم، روزانه 30 تا 35 مراجعه کننده وجود دارد که عدد مناسبی است به ویژه اینکه پایگاه‌های سلامت قرار است در دو شیفت صبح و عصر فعال باشند.

آسایی خاطرنشان کرد: هر پایگاه سلامت، ممکن است 3 هزار نفر را تحت پوشش نداشته باشد بلکه هر تیم پزشکی، 3 هزار نفر را پوشش می‌دهد اما امکان دارد در پایگاه‌های تجمعی، سه تیم پزشکی فعال باشند و به جمعیت 9 هزار نفری خدمات ارائه کنند. در پایگاه‌های سلامت، پزشک جانشین خواهیم داشت تا در صورت نیاز و رفتن یک پزشک به مرخصی، جایگزین او شود.

مشاور معاون بهداشت وزارت بهداشت در پایان با تاکید بر در نظر گرفتن مشوق برای ارائه دهندگان خدمات در برنامه پزشکی خانواده، یادآور شد: اگر 10 درصد از جمعیت 3 هزار نفری هر تیم پزشکی به کلینیک‌های تخصصی و بیمارستان‌ها ارجاع شوند، عدد مناسبی است و برای این مراکز، مشوق‌هایی در نظر گرفته شده است.

منبع: تسنیم​