به گزارش متادخت، گل مالی از رسوم مردم لرستان است. بر اساس این رسم که به سنت‌های دیرینه مردم خرم‌آباد باز می‌گردد، در مواقع از دست دادن عزیزی، عزاداران بر سر و بدنشان گل می‌مالند. این آیین در روز عاشورا هم انجام می‌شود.

طبق رسوم عزاداران، آیین گِل یا خٙه‌رٙه مالی آئینی است که در زبان لری با عنوان خَه‌رَّه‌گیری تلفظ می‌شود. خَه‌رّه به معنای گِل است. و در لکی هَری مالین تلفظ می‌شود، هری به معنای گِل است.

عزاداران روز تاسوعا، خاک نرم و مخصوصی با نام گل باغچاله را از گل رس آماده کرده و در میدان‌های بزرگ و کوچکی که معمولاً با آجر چینی جلوی خیمه‌ها و تکیه‌های شهر درست کردند می‌ریزند؛ آن‌ها از صبح روز عاشورا با گل‌مالی کردن سر و صورت خود برای مراسم‌ عزاداری آماده می‌شوند.

در این مراسم البته برخی از سالمندان، زنان و کودکان که امکان غلطیدن کامل آنها در حوضچه گل را ندارند با کاسه‌ای کوچک، گل بر سر خود می‌ریزند.

در کنار انجام مراسم گل‌مالی، آتشی نیز برپا می‌شود که عزاداران گرد آن حلقه زده و خود را از سرما حفظ کنند.

احمد تاجی‌ اشکفتکی با عکسی از مراسم گل‌مالی در خرم‌آباد ، برنده‌ جشنواره‌ عکس «گریتر لین آمریکا» در سال ۲۰۱۵ شد.

این عکاس درباره ماجرای ثبت این تصویر یادآور شد: ثبت این عکس بدون برنامه‌ریزی قبلی اتفاق افتاد. دخترک در روز عاشورا گل بر سر خود مالیده بود و پشت به آن ایستاده بود تا خشک شود. نگاهش، گیرایی داشت. من به سمت سوژه کشیده شدم، قاب را بستم و عکس را ثبت کردم. ​

ایسنا